Mowa dziecka znacząco wpływa na całokształt jego rozwoju. Pozwala kształtować interakcje między maluchem, a jego najbliższym otoczeniem. Kluczową rolą na poziomie opanowania języka jest naśladownictwo. Dziecko, próbujące aktywnie powtarzać słowa po rodzicach, z czasem łatwiej będzie budować własne zdania i szybciej nauczy się mówić. Rozwój mowy dziecka można podzielić na cztery okresy: okres melodii, okres wyrazu, okres zdania i okres swoistej mowy dziecięcej. Trwają one kolejno od narodzin do 7 roku życia. W artykule poznasz kolejno wszystkie etapy. Zapraszamy do lektury!
Czynniki wpływające na prawidłowy rozwój mowy dziecka
Zanim poznasz poszczególne etapy rozwoju mowy dziecka, warto dowiedzieć się jakie czynniki na niego wpływają. Nie od dziś wiadomo, że na nasz rozwój mają wpływ zarówno geny jak i środowisko. Znaczenie w prawidłowym opanowaniu mowy mają zarówno czynniki wewnętrzne, jak i zewnętrzne takie jak:
- prawidłowo rozwinięty słuch fizjologiczny
- odpowiedni sposób oddychania
- prawidłowo ukształtowany ośrodkowy układ nerwowy
- prawidłowy rozwój fizyczny dziecka
- odpowiednie warunki środowiskowe
- prawidłowo ukształtowany i funkcjonujący narząd słuchu
- prawidłowo ukształtowany i funkcjonujący narząd wzroku
- dobrze wykształcony narząd mowy
- prawidłowy rozwój intelektualny dziecka
Wymienione wyżej czynniki to jedne z wielu mających wpływ na rozwój mowy u dziecka. Każda, pozornie nie mająca związku, zmiana w życiu dziecka może odbić się na jego rozwoju mowy. Istotnym elementem jest również okres życia płodowego oraz przebieg ciąży.
Rozwój mowy dziecka – okres melodii
Okres ten trwa od urodzenia 1 roku życia. Pierwszymi formami komunikacji dziecka ze światem zewnętrznym jest krzyk i płacz. Za ich pomocą malec oznajmia nam swoje potrzeby, jednocześnie ćwicząc oddychanie. Dziecko wydaje również dźwięki takie jak: pomruki, piski. Następnie pojawia się faza głużenia, w której niemowlę zaczyna wymawiać pierwsze spółgłoski. Wkrótce zaczyna gaworzyć. Pojawiają się pierwsze sylaby, a następnie wyrazy np.: mama, tata.
Zobacz jeszcze: Pierwszy rok życia dziecka od A do Z
Okres wyrazu
Trwa od 12 do 24 miesiąca życia. Dziecko, w tym okresie powinno sukcesywnie opanowywać samogłoski tj.: a, u, i, e oraz spółgłoski tj.: p, b, m, t, n, d, ś, ć. Ochoczo powtarza słowa i sylaby wypowiedziane przez bliskich. W drugim roku życia zauważalny jest gwałtowny wzrost słownictwa, mimo że w dalszym ciągu dziecko więcej rozumie niż potrafi samodzielnie powiedzieć.
Zobacz także: Rozwój dziecka – od noworodka do dwulatka
Okres zdania
Etap trwający od 2 do 3 roku życia. Maluch powinien poprawnie wymawiać wszystkie samogłoski ustne i nosowe. Jednakże kłopotliwe głoski będzie wymieniał na te dla niego łatwiejsze do wymówienia. W tym okresie dziecko zaczyna tworzyć pierwsze pełne zdania. Nie są one jednak bezbłędne. Często nie posiadają spójników, a formy wyrazów są niepoprawnie odmieniane. Odmiana przez przypadki również stanowi jeszcze problem dla malucha.
Okres swoistej mowy dziecka
Najdłuższy okres rozwoju mowy to okres swoistej mowy dziecka. Trwa on od 3, aż do 7 roku życia. Malec w tym czasie powinien doskonalić wymowę głosek takich jak: s, z, c, d. Ponadto systematycznie powiększa swój zasób słów, zwłaszcza przymiotników i przysłówków. Dziecko zaczyna tworzyć coraz to bardziej rozbudowane zdania. Trzylatek powinien wymawiaj już spółgłoski: p, b, m, f, w, ś, ź, ć, dź, ń, k, g, h, t, t, d, n, l, ł, j oraz wszystkie samogłoski ustne i nosowe. Mowa pięciolatka powinna być już całkowicie zrozumiała dla otoczenia. W wieku 5-6 lat, dziecko wymawia już głoski sz, ż, cz, dż, r. Siedmiolatek ma już w pełni opanowaną technikę mówienia.
Jeżeli zaobserwujesz u swojego dziecka jakieś odstępstwa po siódmym roku życia, udaj się do logopedy.
